بهگزارش خبرنگار میراثآریا، محمود طغرایی در چهاردهمین جلسه «شنبههای گفتوگو»، به میزبانی اتاق اندیشهورزی، با موضوع نقالی و شاهنامهخوانی که با حضور غلامحسین مظفری استاندار خراسان رضوی و سید جواد موسوی مدیر کل میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی خراسان رضوی در موزه بزرگ خراسان برگزار شد، اظهار کرد: سرزمین ایران فرهنگی در حوزه میراثفرهنگی یکی از حوزههای تمدنی بارز ایران به شمار میرود و در این حوزه، ایران دهمین کشوری است که مصادیق مختلف میراثفرهنگی را در فهرست جهانی ثبت کرده است، خوشبختانه به همت کارشناسان برجسته میراث فرهنگی تاکنون ۲۴ اثر در فهرست میراث جهانی ثبت شده که نوروز سرآمد این آثار است.
او افزود: یکی از عناصری که در فهرست میراث جهانی ثبت شده، آیین نقالی یا روایتگری است، واژه نقالی عربی و روایتگری معادل فارسی آن است، این عنصر در سال ۲۰۱۱ در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شد و ایران آن را بهعنوان یک عنصر معرف به ثبت رساند، به این معنا که در کشورهای پیرامون در این موضوع مشترک نیستیم و این عنصر بهصورت مستقل به نام ایران ثبت شده است.
طغرایی تصریح کرد: موضوع روایتگری صرفاً به شاهنامه محدود نمیشود، هرچند شاهنامه یکی از مهمترین مصادیق آن است، روایتگری و نقالی به نوعی قدیمیترین شکل نمایش در ایران محسوب میشود. از گذشتههای بسیار دور، ایرانیها نسبت به روایتگری علاقه بیشتری داشتهاند و فرهنگ روایتگری پیشینهای بیش از فرهنگ نگارش در ایران دارد، فرهنگ نگارش در ایران حدود سه هزار سال سابقه دارد، در حالی که فرهنگ روایتگری بیش از هفت هزار سال قدمت دارد.
او ادامه داد: نقالی یا روایتگری بهعنوان یک عنصر برجسته با شماره ۵۴۵ در فهرست میراث ناملموس جهانی ثبت شده است و مصادیق متعددی از جمله نقالی شاهنامه، روایت حوادث عاشورا و داستانهای حماسی مختلف ایران را دربر میگیرد. پردهخوانی، نقالی و نمایش همگی ذیل یک پرونده در فهرست یونسکو ثبت شدهاند و نکته مهم این است که این عنصر بهعنوان عنصر در خطر نیز ثبت شده؛ یعنی عنصری که باید برای نجات، ترویج، توسعه و حمایت از آن اهتمام جدی داشته باشیم که با کمال افتخار بهعنوان یکی از شاخصههای ایران فرهنگی در یونسکو ثبت شده است.
همچنین مرشد رضا بیابانی، از هنرمندان پیشکسوت و برجسته نقالی و شاهنامهخوانی، در این جلسه گفت: نقالی و شاهنامهخوانی با هم تفاوت دارند؛ شاهنامهخوانی به دوره صفویه بازمیگردد، زمانی که افرادی دور هم مینشستند و کسانی که سواد کافی داشتند اشعار را معنا میکردند، اما وقتی دیدند افراد عامه و کسانی که سواد ندارند اما علاقهمند هستند نمیتوانند از این داستانها استفاده کنند، نقالی به وجود آمد؛ نقالی با زبان ساده و سلیس که برای همه قابل فهم باشد و در میان نقل، چند خط شعر مرتبط با داستان گفته میشود.
اوافزود: متأسفانه نقالی در این حوزه، در استان خراسان رضوی آنطور که باید و شاید مورد توجه قرار نگرفته و نمیگیرد؛ در حالی که اگر فردوسی ۳۰ سال زحمت کشید، این نقالان بودند که جایگاه این اشعار را با نقلهای زیبا و اجرای خودشان استوار کردند.
این هنرمند پیشکسوت ادامه داد: من به همراه استاد پهلوان رستم به شهرهایی مثل شهرکرد رفتیم که نقالان زیادی دارد و دو نفری اجرا کردیم و رتبه نخست را گرفتیم.
بیابانی تصریح کرد: ما در استانی قرار داریم که آرامگاه حماسهسرای بزرگ جهان، فردوسی، در آن واقع شده است و باید نقالان متعدد و نقالان خوبی از این استان قد علم کنند؛ کسانی که تمام زندگیشان را برای نقالی و اشعار مختلف حماسی و ملی گذاشتهاند.
این نقال پیشکسوت گفت: امیدوارم عزیزان همکاری کنند و نقالی در استان ما واقعاً چشمگیر شود؛ امیدوارم با حمایت و توجه، این هنر اصیل جایگاه واقعی خود را پیدا کند.
انتهای پیام/
نظر شما